Պահանջվող նյութեր:

• Կիտրոնի հյութ կամ քացախ

• Ջուր

• Բամբակյա ձողիկ կամ վրձին

• Սպիտակ թուղթ

• Արտաքին ջերմության աղբյուր (սովորական մոմ, վառարան կամ արդուկ)

Փորձի ընթացքը:

1. Խառնել կիտրոնի հյութը կամ քացախը ջրի հետ (1:1 հարաբերակցությամբ)։

2. Վրձնի կամ բամբակյա ձողիկի օգնությամբ գրեք կամ նկարեք ինչ-որ բան սպիտակ թղթի վրա։

3. Սպասեք, մինչև հեղուկը չորանա և թուղթը նորից սպիտակ թվա։

4. Տաքացրեք թուղթը մոմի կրակի մոտ (զգույշ եղեք, որպեսզի այն չվառվի) կամ արդուկեք։

5. Տաքության ազդեցությամբ գրությունը կամ նկարը կդառնա տեսանելի։

Քիմիական բացատրություն:

Կիտրոնի հյութը կամ քացախը պարունակում են թթուներ, որոնք օքսիդանում են ջերմության ազդեցությամբ, ինչի արդյունքում թղթի վրա մնացած նյութերը դառնում են մուգ գույնի՝ հայտնաբերելով գրությունը։

Այս փորձում կիրառվում է օքսիդացում։ Կիտրոնի հյութը կամ քացախը պարունակում են օրգանական թթուներ (օրինակ՝ կիտրոնաթթու կամ քացախաթթու), որոնք թղթի վրա չորանալուց հետո մնում են անտեսանելի։

Երբ թուղթը տաքացվում է, թթուների օրգանական բաղադրիչները սկսում են օքսիդանալ և ածխանալ, ինչի հետևանքով հայտնվում է շագանակագույն կամ մուգ գույն՝ բացահայտելով «անտեսանելի» գրությունը։

Գազի արտազատում (Թթվի և հիմքի փոխազդեցություն)

Նպատակ: Դիտարկել, թե ինչպես թթուները ռեակցիայի մեջ են մտնում հիմքերի հետ՝ առաջացնելով գազ։

Ինչ է պետք: Քացախ, խմորի սոդա, բաժակ։

Փորձի ընթացք: Քացախի մեջ ավելացնել սոդա՝ նկատելով գազի բուռն արտազատում։

Այս փորձը ցույց է տալիս, թե ինչպես են թթուներն ու հիմքերը փոխազդում միմյանց հետ՝ առաջացնելով գազ։ Երբ խմորի սոդան լցնում ենք քացախի մեջ, տեղի է ունենում արագ քիմիական ռեակցիա, որի արդյունքում առաջանում են փրփուր և պղպջակներ։ Սա հենց այն գազն է, որը դուրս է գալիս հեղուկից և բարձրանում վեր։

Եզրակացություն

Այս փորձը պարզ և հասկանալի ձևով ցույց է տալիս, որ թթուները և հիմքերը փոխազդելիս կարող են գազ արտազատել։ Փրփուրի առաջացումը դրա վառ ապացույցն է։ Նմանատիպ ռեակցիաներ կիրառվում են տարբեր ոլորտներում, օրինակ՝ խմորեղենի թթվեցման կամ մաքրող նյութերի արտադրության մեջ։

Փորձի պահանջվող նյութեր

• Կես բաժակ մածուն

• Խմորի սոդա (նատրիումի բիկարբոնատ)

• Սափոր կամ բաժակ

Փորձի ընթացքը

1. Մեծ բաժակ կամ սափորի մեջ լցնում ենք կես բաժակ մածուն։

2. Հետո մի փոքր քանակությամբ խմորի սոդա ավելացնում ենք մածունի մեջ։

3. Մեկնաբանեք, թե ինչ տեղի է ունենում՝ սկսում է դուրս գալ փրփուր և գազ՝ պղպջակների տեսքով։

Մեկնաբանություն

Մածունը պարունակում է թթու բաղադրիչներ (մի մասը կաթաթթու), իսկ խմորի սոդան՝ հիմք։ Այս դեպքում մածունի թթուները փոխազդում են սոդայի հետ, առաջացնելով ածխաթթու գազ (CO₂)։ Գազը անմիջապես դուրս է գալիս հեղուկից՝ առաջացնելով փրփուր։

Եզրակացություն

• Այս փորձը ցույց է տալիս, որ թթուներն ու հիմքերը երբ փոխազդում են, կարող են գազ արտազատել։

• Փորձը կարելի է օգտագործել որպես պարզ օրինակ քիմիական ռեակցիայի և գազի արտազատման գործընթացների մասին։

• Արդյունքում, մածունը և սոդան չեն լուծվում միմյանց մեջ, այլ տեղի է ունենում քիմիական փոխազդեցություն, որի արդյունքում գազը ու փրփուրը արագ ազատվում են հեղուկից։

Emma works as a marketing manager at a large company. She lives in London and commutes to work by train every morning. She starts her day at 6:30 a.m., exercises for 30 minutes, and then has a healthy breakfast.

At work, she manages different projects and communicates with clients from all over the world. She attends meetings, writes emails, and plans marketing strategies. Her job requires a lot of creativity and organization.

After work, Emma spends time with her friends or reads a book. She goes to bed early because she believes that getting enough sleep is important for productivity.

I work as a marketing manager.

Marketing manager — շուկայագետ։

Commute by train — երթեվեկել գնացքով։

I usually commute by train.

To exercise — մարզվել։

I do exercises every morning.

Manage — կառավարել։

At work I am managing different projects.

Manager — կառավարիչ։

I am working as manager.

Project — նախագիծ։

At work I am managing different projects.

Attend — հաճախել։

Plan — պլանավորել։

Strategy — ռազմավարություն։

Require — պահանջել։

Creativity — ստեղծագործ միտք։

Organization — կազմակերպություն։

Spend time — ժամանակ ծախսել։

Enough — բավական։

Important — կարևոր:

Productivity — արդյունավետություն։

Exercise 1: Fill in the blanks with the correct form of the verb in Present Simple

1. Emma _lives__ (live) in London.

2. She __commutes_ (commute) to work by train.

3. She _starts__ (start) her day at 6:30 a.m.

4. At work, she __manages_ (manage) different projects.

5. She _goes__ (go) to bed early.

Exercise 2: Make negative sentences

1. Emma wakes up at 8 a.m. → Emma ___doesn’t wake up___ at 8 a.m.

2. She drives to work. → She ___doesn’t drive___ to work.

3. Her job requires no creativity. → Her job ___doesn’t requires___ no creativity.

4. She spends her evenings watching TV. → She ___doesn’t spend___ her evenings watching TV.

Exercise 3: Vocabulary — Match the words with their meanings

a) The process of sharing information with others — 2. Communicate

b) The activity of promoting and selling products — 3. Marketing

c) The ability to work efficiently and achieve goals — 5. Productivity

d) A specific task or assignment at work — 4. Project

e) Travel regularly between home and work — 1. Commute

Առաջադրանքներ․

1)

60⁰ : 2 = 30⁰

10սմ : 2 = 5սմ

2)

56⁰ : 2 = 28⁰

3)

<ADC = 90⁰

<DAC = 45⁰

90⁰ — 45⁰ = 45⁰

DC = AD

Մեծ անկյան դիմաց ընկած է մեծ կողմը։

Ուղղանկյուն եռանկյան ամենամեծ կողմը ներքնաձիգն է։

ABD եռանկյան ներքնաձիգն է AB — ն։

DC = AD < AB

4)

37⁰ * 2 = 74⁰

5)

Ըստ գծագրի տվյալների՝ գտեք CAD անկյունը․

Եռանկյունների հավասարության առաջին հայտանիշով ACD և ADE եռանկյունները հավասար են։

90⁰ — 40⁰ = 50⁰

50⁰ : 2 = 25⁰

1. Ի՞նչ գաղափարներ էին քարոզում պավլիկյանները: Արդյո՞ք շարժումը միայն բացասական հետևանքներ ունեցավ Հայաստանի համար:
Պավլիկյանները մերժում էին եկեղեցին, սրբությունները, մկրտությունը և պաշտպանում էին երկու աստվածության գաղափարը։ Շարժումը ոչ միայն բացասական, այլև դրական ազդեցություն ունեցավ՝ խթանելով Հայոց եկեղեցու վերափոխումը և նպաստելով Բագրատունիների վերելքին։

2. Ի՞նչ քաղաքականություն էին վարում արաբները Հայաստանում այն նվաճելուց հետո: Ինչո՞ւ:
Նրանք ստեղծեցին Արմինիա փոխարքայությունը, տեղակայեցին արաբական ոստիկանին, խլեցին նախարարների հողերը և վերաբնակեցրին մուսուլմաններին՝ վերահսկողությունը ամրապնդելու նպատակով։

3. Որքանո՞վ էր արդարացված 652 թ. հայ-արաբական պայմանագիրը:
Պայմանագիրը ժամանակավոր խաղաղություն ապահովեց, թույլ տվեց հայերին պահպանել հավատը, բայց նաև ենթարկեց նրանց արաբական իշխանությանը։ Այն անհրաժեշտ էր, քանի որ Հայաստանը չէր կարող դիմադրել արաբներին։

4. Ի՞նչ հետևանքներ ունեցան նախարարական տոհմերի համար հակաարաբական ապստամբությունները:
Ապստամբությունները ուժեղացրին արաբական ճնշումը, ոչնչացրին որոշ նախարարական տոհմեր, բայց նաև նպաստեցին ապագա անկախության պայքարին։

5. Ինչո՞վ էր պայմանավորված Բյուզանդիայի քաղաքականության մեղմացումը հայերի նկատմամբ:
Բյուզանդիան ցանկանում էր հայերին իր կողմ քաշել արաբների դեմ պայքարում, ուստի մեղմացրեց հալածանքները և առաջարկեց արտոնություններ։

6. Որքանո՞վ էին արդարացված Մամիկոնյանների և Բագրատունիների խմբավորումների մոտեցումները:
Մամիկոնյանները պայքարում էին անկախության համար, բայց հաճախ անհաջող։ Բագրատունիները դիվանագիտական ճանապարհով ստացան թագավորություն։ Երկու մոտեցումներն էլ արդարացված էին՝ կախված իրավիճակից։

7. Ինչպիսի՞ն կլինի քո արձագանքը, եթե Դվինում գտնես պավլիկյանների «Զորությունը» գիրքը:
Կլինեի զգուշավոր, քանի որ այդ գիրքը արգելված էր և հակասում էր պաշտոնական եկեղեցուն, սակայն կզգայի պատմական հետաքրքրություն՝ հասկանալու դրա գաղափարները։

1)Մտապահված թիվը նշանակեք x-ով, կազմեք հավասարում ըստ հետևյալ խնդրի և լուծեք․

ա) Մտապահել են մի թիվ, ավելացրել են 8 և ստացել 33:

x + 8 = 33

x = 33 — 8

x = 25

բ) Մտապահել են մի թիվ, բազմապատկել են այն 4-ով և ստացել 52:

x * 4 = 52

4x = 52

x = 52 : 4

x = 13

գ) Մտապահել են մի թիվ, բազմապատկել են այն 7-ով, արդյունքին ավելացրել են 12 և ստացել 26:

x * 7 + 12 = 26

7x + 12 = 26

7x = 26 — 12

7x = 14

x = 2
դ) Մտապահել են մի թիվ, հանել են նրանից 4, արդյունքը բազմապատկել են 5-ով և ստացել 35:

x — 4 * 5 = 35

x — 4 = 35 : 5

x — 4 = 7

x = 7 + 4

x = 11

2)Մի թիվը 6-ով մեծ է մյուսից, իսկ նրանց գումարը 18 է: Ըստ խնդրի պայմանի, կազմեք հավասարում` նշանակելով մի տառով

x + (x + 6) = 18

x + x + 6 = 18

2x + 6 = 18

2x = 12

x = 6

6 + 6 = 12

ա) փոքր թիվը,

6

բ) մեծ թիվը:

12

3)Մի թիվը 4-ով փոքր է մյուսից, իսկ նրանց գումարը 22 է: Ըստ խնդրի պայմանի, կազմեք հավասարում` նշանակելով մի տառով

x + (x + 4) = 22

x + x + 4 = 22

2x + 4 = 22

2x = 18

x = 9

9 + 4 = 13

ա) փոքր թիվը,

9

բ) մեծ թիվը:

13

4)Խնդրի անհայտ մեծություններից մեկը նշանակելով մի տառով` ըստ խնդրի պայմանի, կազմեք հավասարում և լուծեք այն .

ա) Մի թիվ 5 անգամ մեծ է մյուսից, իսկ նրանց գումարը 42 է:

x + 5 * x = 42

x + 5x = 42

6x = 42

x = 7

բ) Մի թիվ 3 անգամ փոքր է մյուսից, իսկ նրանց գումարը 28 է:

3x + (3x : 3) = 28

3x + x = 28

4x = 28

x = 7
գ) Մի թիվ 4 անգամ մեծ է մյուսից, իսկ նրանց տարբերությունը 39 է:

4 * x — x = 39

4x — x = 39

3x = 39

x = 13

դ) Մի թիվ 7 անգամ փոքր է մյուսից, իսկ նրանց տարբերությունը 54 է:

7 * x — x = 54

7x — x = 54

6x = 54

x = 9

5)ա) Եղբայրը գտավ 3 անգամ շատ սպիտակ սունկ, քան քույրը: Միասին նրանք գտել են 24 սպիտակ սունկ: Քանի՞ սպիտակ սունկ է գտել եղբայրը, քանիսը քույրը։

3 * x + x = 24

3x + x = 24

4x = 24

x = 6

3 * 6 = 18

բ)Երկու դարակում ընդամենը 63 գիրք կա, ընդ որում մեկում 2 անգամ քիչ գիրք կա, քան մյուսում: Քանի՞ գիրք կա ամեն դարակում:

2x + (2x : 2) = 63

2x + x = 63

3x = 63

x = 21

6)ա) Գիրքն ունի 60 էջ: Կարդացել են 2 անգամ ավելի շատ էջ, քան
մնացել էր կարդալու: Քանի՞ էջ էր մնում կարդալու:

x + (x * 2) = 60

x + 2x = 60

3x = 60

x = 20

բ) Հավաքակայանում 72 մեքենա կա: Մարդատար մեքենաները 7 անգամ շատ են բեռնատարներից: Քանի՞ բեռնատար մեքենա կա հավաքակայանում:

x + (x * 7) = 72

x + 7x = 72

8x = 72

x = 9

Սկսենք մոտ ապագայից, իմ կարծիքով մոտակա տասը տարվա մեջ էլեկտրական ավտոմեքենաները գրեթե ամբողջությամբ կփոխարինեն սովորական ավտոմեքենաներին։ Ավելի ուշ հնարավոր է լինեն ինքնակառավարվող մեքենաները առանց վարորդական իրավունքների և հիմնականում փողոցներում մեքենաները կվարեն մարդկանց փոխանակ։ Ավելի ուշ հեռախոսները և այլ գաջետները հնարավոր կլինի կառավարել մտքով, առանց ֆիզիկական շփման, պարզապես մտածելով։ Շատ ավելի ուշ հնարավոր է մարդկությունը կարողանա բնակելի դարձնի այլ մոլորակները։ Մոտ 5 միլիարդ տարի հետո Արևը դեղին թզուկից կվերածվի կարմիր հսկայի: Երբ այն սպառի ամբողջ ջրածինը, Արեգակի միջուկը կծկվի, տաքանա և կսկսի օգտագործել հելիումը որպես վառելիք:

107

F = 20Ն          | A = FS = 20Ն * 5մ = 100Ջ

S = 5մ             |

_________|

A — ?

108

F = 8Ն          | S = A/F = 32Ջ/8Ն = 4մ

A = 32Ջ       | Պատ․՝ 4մ

________|

S — ?

109

m = 10կգ       | A = FS = mgS = 10կգ * 9,8Ն/կգ * 5մ = 490Ջ

S = 5մ             | Պատ․՝ 490Ջ

_________|

A — ?

110

V = 0,25մ³          | A = FS = mgS = VρgS = 0,25մ³ * 2000կգ/մ³ * 9,8Ն/կգ * 6մ = 29400Ջ

S = 6մ                  | Պատ․՝ 29400Ջ

ρ = 2000կգ/մ³  |

___________|

A — ?

Հայոց լեզու

Մարտի 3-7

Գործնական աշխատանք․ բայի դեմքը, թիվը, ժամանակը
Ո՞ր առաջադրանքներն ես կատարել։

Բոլոր
Տեսական մասը կարդացե՞լ ես, ի՞նչ հարցեր ունես։

Այո կարդացել եմ, հարց չունեմ։
Լրացուցիչ աշխատանքը կարողացե՞լ ես կատարել։

Այո
Տեղադրիր աշխատանքիդ հղումը։

https://arturblogmskh.edublogs.org/wp-admin/post.php?post=4533&action=edit

Ամսագրային նյութերի ընթերցում՝ Գրաշխարհ, Ես եմ, Պատուհան, Մտքի ուժը․․․
Քանի՞ նյութ ես կարդացել, քանի՞ նյութի համար ես կարծիք գրել։

Կարդացել եմ մոտ 10 նյութ, գրել եմ կարծիք 5 նյութի համար։

Մարտի 10-14

Գործնական աշխատանք․ դիմավոր բայեր, դերբայներ
Ո՞ր առաջադրանքներն ես կատարել։

Ես կատարել եմ բոլոր առաջադրանքները։
Տեսական մասը կարդացե՞լ ես, ի՞նչ հարցեր ունես։

Այո ես կարդացել եմ տեսական մասը և հարցեր չունեմ։
Լրացուցիչ աշխատանքը կարողացե՞լ ես կատարել։

Չեմ հասցրել
Տեղադրիր աշխատանքիդ հղումը։

https://arturblogmskh.edublogs.org/wp-admin/post.php?post=4590&action=edit

Մայրենիի ֆլեշմոբ
Մասնակցե՞լ ես մարտ ամսվա ֆլեշմոբին։

Այո

Ստեղծագործական աշխատանք
Չարենցյան տողերով, արտահայտություններով ստեղծագործական աշխատանքիդ հղումը տեղադրիր։

Ինչպես անհաս փառքի ճամփա՝ ես իմ Մասիս սա՛րն եմ սիրում։

Մարտի 17-21

Գործնական աշխատանք․ բայի տեսակները
Ո՞ր առաջադրանքներն ես կատարել։

Բոլոր
Տեսական մասը կարդացե՞լ ես, ի՞նչ հարցեր ունես։

Տեսական մասը կարդացել եմ, հարցեր չունեմ։
Տեղադրիր աշխատանքիդ հղումը։

Հայոց լեզու

Մարտի 31
Ինքնաստուգում․ հայոց լեզվի առաջադրանքներից քանիսի՞ն ես ճիշտ պատասխանել։

————————9 հատը ճիշտ մեկը կիսով չափ սխալ———————————

Գրականություն

Թումանյանի ,,Փարվանա,, բալլադը
Կարդացե՞լ ես։

Այո
Տեղադրիր աշխատանքիդ հղումը։

Գրականություն

Գրականություն

Եղ․ Չարենց՝ Ռուբայաթներ
Քանի՞ ռուբայաթ ես կարդացել, քանի՞սը՝ անգիր սովորել։

Կարդացել եմ մոտ 20 հատ սովորել եմ անգիր 3 հատ։
Տեղադրիր աշխատանքիդ հղումը։

Ռուբայաթներ

Տեսանյութ կամ ձայնանյութ պատրաստե՞լ ես։

Դասարանում եմ արտասանել։
Տեղադրիր հղումը։

Չարենցի Հայրենիքում բանաստեղծությունը
Կարդացե՞լ ես։

Այո
Տեղադրիր աշխատանքիդ հղումը։

Գրականություն

Չարենցի մասին ֆիլմը
Նայե՞լ ես։

Այո

Տեղադրիր աշխատանքիդ հղումը։

Գրականություն

Չարենցի մասին
Եթե Չարենցի մասին լրացուցիչ աշխատանք կատարել ես, տեղադրիր հղումը։

Ուսումնական գարուն․ ընթերցանություն
Տեղադրիր գարնանային արձակուրդի ընթացքում կարդացածդ գրքի պատումի հղումը։

Փոքրիկ իշխանը

Մարտի 31
Ինքնաստուգում․ գրականությունից տրված ո՞ր հարցին /հարցերին/ չես կարողացել պատասխանել։

Բոլորին պատասխանել եմ։

Սովորողի անհատական նախագիծ.
Տեղադրիր ամսվա ընթացքում կատարածդ աշխատանքի հղումը։

Անհատական թարգմանչական նախագիծ